در علم ستاره شناسی رده‌بندی ستارگان (به انگلیسی: stellar classification) به رده‌بندی ستارگان بر اساس تخمینی که از نور و دمای سطحی آن‌ها با استفاده از طیف سنجی نجومی زده می‌شود، گفته می‌شود و انواع متفاوتی دارد. ستاره‌شناسان عموماً از ترکیبی از این دو روش زیر برای رده‌بندی ستارگان استفاده می‌کنند: «رده‌بندی هاروارد» از دمای سطحی ستاره جهت طبقه‌بندی آن استفاده می‌کند در حالی که «رده‌بندی یرکس» از میزان درخشندگی ستاره جهت طبقه‌بندی آن استفاده می‌کند. آنچلو سچی،منجم ایتالیایی در سال ۱۸۶۰ میلادی چهار نوع طیف ستاره‌ای را از هم تمیز داد. حدود بیست سال بعد، گروهی از محققان در رصد خانه کالج هاورد موفق به تمیز دادن گونه‌های دیگری از طیف‌های ستارگان شده و آن‌ها را به ترتیب حروف الفبایی و بر اساس قدرت خطوط طیفی هیدروژنی آن‌ها نامگذاری کردند. با ادامه تحقیقات، ستارگان بر اساس دمای سطحی آن‌ها طبقه‌بندی شدند که باعث شد ترتیبی غیر الفبایی پیدا کند: ترتیب تقسیم‌بندی از گرمترین به سردترین O و B و A و F و G و K و M می‌باشد. از حروف دیگر جهت اشاره به انواع نادرتر ستارگان و نواختر ها استفاده می‌شود. هر رده، خود به زیر رده‌های بیشتری تقسیم می‌شود. این کار معمولاً با نسبت دادن اعداد بین ۰ تا ۹ صورت می‌پذیرد (عدد ۰ برای گرمترین، و ۹ برای سردترین). رده‌بندی دیگری بنام «رده‌بندی یرکس» در سال ۱۹۴۳ و توسط ویلیام ولیسن مارگون فیلیپ کینان و ادیت کلمن در رصد خانه یرکیز به وجود آمد. این رده‌بندی از درخشندگی ستاره جهت طبقه‌بندی آن استفاده می‌کند.

رده بندی هاوارد

رده‌بندی هاروارد توسط آنی جامپ کانون و ادوارد چارلز پیکرینگ در رصد خانه کلج هاوردبه وجود آمد. این رده‌بندی به شرح زیر است:

🔹ستاره‌شناسان یک سیاره‌ی فراخورشیدی از نوع اَبَرزمین کشف کرده‌اند که به دور یک ستاره‌ی کوتوله‌ی سرخ در فاصله‌ تنها ۳۷ سال نوری از منظومه‌ی شمسی می‌چرخد و ممکن است دارای شرایط حیات را باشد.

🔹این سیاره‌ی فراخورشیدی تازه، که توسط ناسا و با استفاده از تلسکوپ سوبارو کشف شده است، در طبقه‌بندی اَبَرزمین قرار می‌گیرد و ستاره‌ی مادر آن هم از ستارگان نوع M است.

🔹این سیاره با نام Ross 508 b جرمی چهار برابر زمین دارد و شعاع آن ۱.۸۳ برابر شعاع زمین تخمین زده شده است. جرم ستاره‌ی مادر هم ۰.۱۸ جرم خورشید و شعاع آن ۰.۲۱ شعاع خورشید است.

🔹 این سیاره‌ای ممکن است بتواند آب را روی سطح خود نگه دارد و بنابراین هدف مهمی برای مشاهدات آینده در زمینه‌ی مطالعه‌ی امکان حیات در اطراف ستارگان کم‌جرم مانند کوتوله‌ی نوع M خوهد بود.

♦ ماهواره خیام که با همکاری مشترک ایران و روسیه ساخته شده است، روز سه شنبه 18 مرداد ماه ساعت ۱۰:۲۲ به وقت تهران  با موفقیت توسط پرتاب گر سایوز از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به مدار ۵۰۰ کیلومتری زمین پرتاب شد. این ماهواره بعد از یک ساعت از ماهواره‌بر جدا شد و در مدار خود قرار گرفت.

♦ ماهواره سنجشی خیام ۶۰۰ کیلوگرم وزن دارد و ماموریت آن از ایستگاه ماهدشت سازمان فضایی ایران رصد می‌شود.  سیگنال‌های ماهواره خیام و داده‌های آن از همین ایستگاه دریافت و قابل مشاهده خواهد بود.

♦ به گفته مدیر کل بهره برداری و عملیات فضایی سازمان فضایی ایران، یک ساعت و نیم بعد از زمان پرتاب، اولین سیگنال داده تله متری ماهواره در مرکز فضایی ماهدشت دریافت شد. 

♦ تصویر خط الراس روی مریخ در تصاویر هلیکوپتر نبوغ مریخ ناسا، که هدف آن کمک به مریخ نورد استقامت در فعالیت‌های آینده است. در این تصویر داده های پرواز گذشته، یک خط الراس سیاره سرخ را با وضوح بالا نشان می دهد.

♦ هلیکوپتر نبوغ به عنوان بخشی از ماموریت جستجوی خود، برآمدگی صخره‌ای با نام مستعار «فورتون ریج» را برای مریخ نورد استقامت هدف گرفته است. نبوغ در سوم اردیبهشت، در طی بیست و هفتمین پرواز خود در مریخ، از خط الراس تصویربرداری کرد.

♦ مقامات آزمایشگاه رانش جت ناسا (JPL)  در مورد تصاویر Ingenuity می گویند: « بر خلاف آنچه روی زمین رخ می‌دهد که زمین ساخت صفحه و زمین لرزه باعث کج شدن  ساختار می شود، تصاویر قبلی نشان می دهد که لایه های کج شده سنگ در این ناحیه از مریخ، غیرمعمول است. زیرا این "برآمدگی زاویه دار" در سیاره ای بدون فعالیت زمین ساختی مشابه زمین دیده شده است.

💥 وقتی سوخت ستارگانی مانند خورشید ما تمام می‌شود، منقبض می‌شوند و کوتوله های سفید را تشکیل می‌دهند. چنین ستارگان مرده‌ای گاهی اوقات می توانند در یک انفجار فوق داغ به زندگی بازگردند و یک گلوله آتشین از تشعشعات پرتو ایکس تولید کنند. یک تیم تحقیقاتی برای اولین بار چنین انفجاری از نور پرتو ایکس را مشاهده کرده‌اند.

💥 این واقعه تا حدودی یک تصادف و خوش شانسی بوده است. این فلاش‌های اشعه ایکس تنها چند ساعت طول می‌کشد و تقریباً غیرممکن است که بتوان آن را پیش‌بینی کرد، برای مشاهده این پدیده، ابزار رصدی باید دقیقاً در زمان مناسب به سمت انفجار نشانه گرفته شود. ابزار مورد استفاده در این مورد، تلسکوپ اشعه ایکس eROSITA است که در حال حاضر در فاصله یک و نیم میلیون کیلومتری زمین قرار دارد و از سال 2019 در حال بررسی آسمان برای اشعه ایکس نرم است. 

💥 بیش از 30 سال پیش انفجارهای اشعه ایکس مانند این توسط تحقیقات نظری پیش‌بینی شده بود، اما تا به حال هرگز مستقیماً مشاهده نشده است. این گلوله های آتشین پرتوهای ایکس روی سطح ستارگانی اتفاق می افتند که در ابتدا از نظر اندازه با خورشید قابل مقایسه بودند. البته قبل از اینکه بیشتر سوخت خود را از هیدروژن و بعداً هلیوم در اعماق هسته خود مصرف کنند. این اجساد ستاره‌ای، کوچک می‌شوند تا زمانی که به صورت «کوتوله‌های سفید» باقی بمانند، که از نظر اندازه شبیه زمین اما حاوی جرمی شبیه جرم خورشید هستند.