سایه بزرگترین قمر مشتری در نمایی از جدیدترین تصویر منظومه
🔷 فضاپیمای جونو ناسا در 5 فروردین 1401 در طی چهلمین گذر نزدیک خود در ماموریت از کنار سیاره غول پیکر مشتری از این سیاره و گانیمد تصویربرداری کرد.
🔷 بر اساس داده های یک فضاپیمای ناسا در نمایی از جدیدترین تصویر منظومه، مشتری غول پیکر و سایه بزرگترین قمر آن، گانیمد، مشاهده میشود. این منظره خیره کننده را بر اساس آنچه که توسط ابزار JunoCam دیده شده بود ایجاد شد.
🔷 ناسا اعلام کرد جونو در طول این برخورد تقریباً 71000 کیلومتر بر فراز قلههای ابر مشتری پرواز می کرد که تقریباً 15 برابر نزدیکتر از فاصله مداری گانیمد 1.1 میلیون کیلومتری است.
شکل گیری حیاط در شرایطی سخت
♦چندین میکروب خاص به نام اکستریموفیل یا شدیددوست(extremophiles) در آتشفشان “پواس”(Poás) در کاستاریکا، یکی از نامناسبترین و خشنترین محیطها برای سکونت در زمین، یافت شده است.
♦محققان دانشگاه “کلرادو بولدر” به مطالعه این باکتری پرداختند تا دریابند چگونه آنها برای زنده ماندن در چنین محیطهایی سازگار شدهاند.
♦این اکستروموفیلها به لطف طیف وسیعی از سازگاریها در این محیط زنده میمانند. از جمله این سازگاریها میتوان به ایجاد مسیرهایی برای تولید انرژی از گوگرد، آهن و آرسنیک اشاره کرد.
♦محققان میگویند که محیط این دریاچه شبیه به دریاچههایی است که ابتدای تاریخ شکلگیری مریخ وجود داشتهاند و نشاندهندۀ امکان شکلگیری حیات ساده در سیاره سرخ هستند.
زمین
زَمین سومین سیاره منظومه خورشیدی است که در فاصلهٔ ۱۴۹٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر از ستاره خورشید قرار دارد. از نظر واژه شناسی ایرانی، زم در زبان اوستایی به معنای سرد بودهاست که با پسوند «ین»، واژهٔ زمین را به معنای «جسم سرد» به وجود آوردهاست. نام این سیاره در زبا عربی «الأرض» (جمع: اراضی) است و نام زمین تنها نام فارسی و غیر عربی یک سیاره در منظومهٔ خورشیدی است که بهطور گسترده در فارسی رایج است. این سیاره چگال ترین (به دلیل دارا بودن منابع وسیع آهن و فلزات دیگر) و از نظر بزرگی پنجمین سیاره از هشت سیارهٔ منظومهٔ خورشیدی است. همچنین در میان چهار سیاره سنگی گردان به دور خورشید (عطارد، زهره، زمین و مریخ) زمین بزرگترین آنها است. گاهی از آن با نامهای جهان و تیله آبی نیز یاد میشود. نام لاتین آن Terra است. در منظومهٔ خورشیدی، فاصلهٔ زمین تا خورشید بین فاصلهٔ زهره تا خورشید و فاصلهٔ مریخ تا خورشید است. زمین جزو سیارات داخلی سامانهٔ خورشیدی بهشمار میآید. زمین ششمین جسم در منظومه ی خورشیدی بر پایهٔ جرم و حجم میباشد.
نزدیک به ۴٫۵۴ میلیارد سال (به صورت دقیقتر ۰٫۰۰۰۶ ± ۴٫۵۶۷۲ میلیارد سال) از پیدایش زمین میگذرد؛ و پیدایش حیات بر روی سطح آن در طول یک میلیارد سال پدیدار شد. هماکنون زمین خانهٔ میلیونها گونه از جانداران است که انسان یکی از آنها است. زیست کره زمین با گذر زمان جو زمین و دیگر شرایط فیزیکی و شیمیایی این سیاره را دچار دگرگونیهای شگرفی کردهاست و محیطی را فراهم کردهاست تا جانداران زنده بتوانند به رشد و زیستزایی بپردازند. همچنین در اثر این دگرگونیها لایه اوزون به دور این سیاره تشکیل شدهاست، لایهای که با کمک میدان مغناطیسی زمین مانع از ورود پرتوهای آسیبرسان خورشید میشود و به این ترتیب اجازه میدهد در زمین زندگی ادامه یابد. ویژگی های فیزیکی، پیشینهٔ زمین شناسی و گردش زمین باعث شدهاند تا زندگی در این دورهها در آن پابرجا بماند و انتظار آن میرود که زندگی برای ۵۰۰ میلیون تا ۲٫۳ میلیارد سال دیگر نیز همچنان ادامه داشته باشد.
پوسته زمین زمین به چندین لایهٔ سخت یا زمین ساخت بشقابی تقسیم شدهاست، این لایهها در گذر میلیون ها سال در زمین جابجا میشوند. نزدیک به ۷۵% از سطح زمین با آب شور اقیانوس ها پوشیده شدهاست و باقیماندهٔ آن را غارها و جزیره ها تشکیل میدهند که خود آنها نیز تعداد زیادی دریاچه و دیگر سرچشمههای آبی را در خود جای دادهاند. بیشتر سطح قطبهای زمین از یخ یا دریای یخزده پوشیده شدهاست. ساختار درونی زمین پویا است و لایههای آن عبارتند از لایهٔ ضخیم گوشته جامد، یک لایه، هسته بیرونی که مایع است و میدان مغناطیسی را تولید میکند و یک لایه، هسته درونی که فلزی و جامد است.
زمین همواره با دیگر جرمهای آسمانی به ویژه خورشید و ماه در اندرکنش است و به گرد خورشید میگردد که یک دور گردش آن برابر با ۳۶۵٫۲۵ روز خورشیدی یا یک سال نجومی است. محور گردش زمین نسبت به خط عمود بر صفحهٔ گردش آن ۲۳٫۴ درجه انحراف دارد. این انحراف باعث ایجاد تغییرات فصلی با دورهٔ گردشی برابر با یک سال اعتدالی یا ۳۶۵٫۲۵ روز میشود. تنها ماه طبیعی شناخته شده برای زمین، کرهٔ ماه است که از نزدیک به ۴٫۵۳ میلیارد سال پیش گردش خود به دور زمین را آغاز کردهاست. ماه باعث ایجاد کشند در آب اقیانوسها، پایدار شدن زاویهٔ انحراف محور زمین و کمکم آهستهتر شدن سرعت گردش زمین شدهاست. در آخرین بمباران شهابی تقریباً میان ۳٫۸ و ۴٫۱ میلیارد سال پیش، چندین سیارک و شهاب سنگ با زمین برخورد کرد و دگرگونیهای درخور توجهی در سطح زمین ایجاد کرد.
جو زمین ترکیبی است از نیتروژن(۷۸درصد)، اکسیژن (۲۱درصد)، کربن دیاکسید (٫۰۳درصد)، بخار آب و عناصر کمیابی همانند آرگون و ….
بلندترین نقطه بر روی خشکیهای زمین کوه اورست نام دارد که ۸۸۴۸ متر بالاتر از سطح دریا است. ژرفترین (عمیقترین) قسمت دریاها نیز در نزدیکی جزایر فیلیپین در اقیانوس آرام قرار دارد. عمق این ناحیه حدود ۱۱ کیلومتر پایینتر از سطح دریا است و به آن دراز گودال ماریانا گفته میشود.
محدودهٔ دمای هوا بر روی کره زمین میان ۸۹٫۲ درجه زیر صفر (قصب جنوب) تا ۵۶٫۷ درجه بالای صفر (دره مرگ کالیفرنیا) قرار دارد. محیط استوای زمین ۴۰٬۰۷۵٫۱۶ کیلومتر و جرم زمین M🜨 = (۵٫۹۷۲۲ ± ۰٫۰۰۰۶) × ۱۰*۲۴ کیلوگرم (هشتاد برابر جرم ماه) است. فاصله کره زمین تا کره ماه ۳۸۴ هزار کیلومتر میباشد.
انسان ها نیازهایشان را از منابع کانی ها و محصولهایی که از زیست کره بدست میآید، تأمین میکنند. نزدیک به ۲۰۰ کشور مستقل در جهان وجود دارد که انسانها در این کشورها پخش شدهاند و از راه دیپلماسی، سفر، تجارت و فعالیتهای نظامی با هم در اندر کنش قرار میگیرند. فرهنگ و دانش انسانها با گذر زمان بسیار پیشرفت و تغییر کردهاست. انسانها زمانی به نظریه صاف بودن زمین و بعد نظریهٔ مرکز بودن زمین در جهان معتقد بودند. از دیدگاههای امروزی به زمین، میتوان به دیدگاه فرضیه گایا اشاره کرد.
۲۲ آوریل نیز به عنوان روز جهانی زمین نامگذاری شدهاست.
انواع ذخایر معدنی فلزی و غیر فلزی از دیگر ویژگیهای بخش بیرونی پوسته زمین است.
کره زمین دارای چگالی بیشتری نسبت به دیگر سیارههای منظومه خورشیدی است.
ساعتگرد؛ تصویر یکم: مقایسهٔ اندازهٔ حقیقی خورشید و مشتری و زمین و ماه - تصویر دوم: قطر خورشید بر مقیاس مشتری، تصویر سوم: قطر زمین بر مقیاس ماه، تصویر چهارم: قطر مشتری بر مقیاس زمین
پویانمایی شکسته شدن پانگه آ
خورشید
خورشید تنها ستاره منظومه خورشیدی است و در مرکز آن جای دارد. خورشید یک کره کامل است که از پلاسمای داغ ساخته شدهاست و در میانهٔ آن میدان مغناطیسی برقرار است. این ستاره که قطری نزدیک به ۱٬۳۹۲٬۷۰۰ کیلومتر دارد، سرچشمهٔ اصلی نور، انرژی، گرما و زندگی بر روی زمین است. خورشید نخستین جسم در منظومه خورشیدی بر پایهٔ جرم و حجم میباشد. قطر خورشید نزدیک به ۱۰۹ برابر قطر زمین و جرم آن ۳۳۰ هزار برابر جرم زمین برابر با ۲×۱۰۳۰ کیلوگرم است. این مقدار ۹۹٫۸۶٪ کل جرم منظومه خورشیدی است.
انفجار نهایی یک ستارهٔ سنگین را ابرنواختر مینامند، ولی خورشید هیچگاه چنین انفجاری را تجربه نخواهد کرد؛ زیرا کمترین جرم مورد نیاز برای رخداد یک ابرنواختر، هشت برابر جرم خورشید است.
از نظر شیمیایی سه-چهارم جرم خورشید را هیدروژن و باقیماندهٔ آن را بیشتر هلیم میسازد. پس از هیدروژن و هلیم، دیگر عنصرهای سازندهٔ خورشید عبارتند از: اکسیژن، کربن، نئون و آهن و غیره، این عنصرها سازندهٔ ۱٫۶۹٪ از جرم خورشید هستند که این مقدار خود ۵٬۶۲۸ برابر جرم زمین است.
خورشید در رده بندی ستارگان بر پایهٔ ردهبندی طیفی، در دستهٔ G2V جای دارد و بهصورت غیررسمی با نام کوتولهٔ زرد-نارنجی از آن یاد میشود. چون پرتوهای پیدای خورشید در طیف زرد-سبز شدیدتر است، (هر چند که رنگ آن از سطح زمین، لابد سفید دیده شود) ولی وجود پراکندگی نور آبی در جو، علت زرد دیدهشدن آن است (پراکندگی رایلی). همچنین در برچسب ردهبندی طیفی، G2، گفته شده که دمای خورشید نزدیک به ۵٬۷۷۸ کلوین (۵٬۵۰۵ سانتیگراد) است و خورشید مانند بیشتر ستارگان، یک ستارهٔ رشته اصلی است و در نتیجه انرژی خود را از راه همجوشی هسته ای هسته هیدروژن به هلیم فراهم میکند و در هر ثانیه، در هستهٔ خود، ۶۲۰ میلیون تن هیدروژن را دچار همجوشی میکند. در دورهای کیهانشناسان میگفتند که خورشید نسبت به دیگر ستارگان، ستارهای کوچک و ناچیز است، ولی امروزه بر این باورند که خورشید از ۸۵٪ ستارگان کهکشان راه شیری درخشانتر است. چون بیشتر آنها کوتوله سرخ هستند. بزرگی قدرت مطلق خورشید ۴٫۸۳+ است. البته چون خورشید نزدیکترین ستاره به زمین است، به همین دلیل، خورشید درخشانترین جرم در آسمان دانسته میشود و قدر ظاهری آن ۲۶٫۷۴- است.تاج خورشیدی پیوسته در حال پراکندن باد های خورشیدی در فضا است. این بادها، جریانهایی از ذرههای باردارند که تا فاصلهای نزدیک به ۱۰۰ واحد نجومی توان دارند. حبابهای ساختهشده در محیط میان ستاره ای که در اثر باد های خورشیدی ساخته شدهاند، بزرگترین سازهٔ پیوستهٔ پدیدآمده در منظومهٔ خورشیدیاند.
هماکنون خورشید در حال سفر از میان ابر میان ستاره ای محلی در ناحیهٔ حباب محلی در لبهٔ بازوی شکارچی از کهکشان راه شیری است. از میان 50 ستاره ای که تا شعاع ۱۷ سال نوری، در همسایگی زمین قرار دارند، (نزدیکترین آنها یک کوتوله سرخ به نام پروکسیما قنطروس است که ۴٫۲ سال نوری فاصله دارد) از دیدگاه جرم، خورشید رتبهٔ چهارم را در میان آنها دارد. اگر از قطب شمالی کهکشان نگاه کنیم، خورشید به صورت ساعتگرد به گرداگرد مرکز کهکشانی راه شیری در گردش است و از آن نقطه نزدیک به ۲۴٬۰۰۰ تا ۲۶٬۰۰۰ سال نوری فاصله دارد، انتظار میرود که این گردش ۲۲۵ تا ۲۵۰ میلیون سال دیگر به پایان برساند و دور خود را کامل کند. از آنجایی که کهکشان ما نسبت به تابش زمینه کیهانی (CMB) در راستای صورت فلکی مار باریک با سرعت ۵۵۰ کیلومتر بر ثانیه در حرکت است، در نتیجه سرعت بهدست آمده برای خورشید نسبت به CMB در راستای صورت های فلکی پیاله یا شیر، ۳۷۰ کیلومتر بر ثانیه میشود.
فاصلهٔ متوسط خورشید از زمین نزدیک به ۱۴۹٫۶ میلیون کیلومتر است (یک واحد نجومی). البته این فاصله در هنگامههای گوناگون حرکت زمین به گرد خورشید (در نقطههای اوج و حضیض) در ماههای ژانویه تا ژوئیه فرق میکند. در این فاصلهٔ میانگین، نور پس از ۸ دقیقه و ۱۹ ثانیه از خورشید تا زمین سفر میکند. میتوان گفت انرژی آمده از نور سفید خورشید، باعث ادامهٔ فرایند نور ساخت (فتوسنتز) به وجود آمدن اقلیم و آب و هوای زمین و در نتیجه، فراهمکنندهٔ زندگی برای همهٔ جانداران روی زمین است. نقش برجستهٔ خورشید بر وضعیت زمین از سالهای دور، از دوران پیشاتاریخ برای انسان شناخته شده بود، به همین دلیل برای بسیاری از فرهنگها خورشید به عنوان یک خدا به خورشید نگاه میکردهاند. پیشرفت دانش از چیستی خورشید با کندی بسیار همراه بوده، تا آنکه در سدهٔ ۱۹ میلادی آگاهی اندکی از مواد سازندهٔ خورشید و منبع انرژی آن بدست آمد. تلاش برای آگاهی بیشتر از خورشید همچنان ادامه دارد، زیرا همچنان شماری از پدیدهها و رفتارهای بدون توضیح علمی در خورشید دیده میشود.
مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!
اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.
همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.
کلمات کلیدی
- رده بندی ستارگان
- کشف یک سیاره ابرزمین با امکان شرایط حیات
- پرتاب موفقیت آمیز ماهواره ایرانی «خیام»
- تصویربرداری هلیکوپتر مریخی نبوغ از صخرههای مریخی
- اولین مشاهده انفجار در یک ستاره کوتوله سفید
- رشد “گیاه” در خاک ماه
- سیاهچاله M87 هیولایی بسیار متفاوت
- ایجاد فوران عظیم خورشیدی توسط یک لکه خورشیدی "مخلوط"
- احتمال ورود میکروب های بیگانه به زمین همراه با سنگ های مریخی
- امکان سفر به مریخ تا سال 2029
- درک منشا ORC ها: منبع حلقه های رادیویی عجیب
- انتقال فناوری از نجوم به صنعت
- آرایه تلسکوپ آلن
- حفاظتگاه آسمان تاریک
- آلودگی نوری
- توسعه ی گردشگری نجومی
- نزدیک شدن مریخ نورد استقامت به دلتای کهن مریخ
- عطارد
- شکار ماده تاریک و ابعاد اضافی در برخورد دهنده بزرگ هادرونی
- احتمال پیشی گرفتن خورشید از پیش بینیها
- سایه بزرگترین قمر مشتری در نمایی از جدیدترین تصویر منظومه
- شکل گیری حیاط در شرایطی سخت
- زمین
- خورشید
آخرین مطلب
- رده بندی ستارگان
- کشف یک سیاره ابرزمین با امکان شرایط حیات
- پرتاب موفقیت آمیز ماهواره ایرانی «خیام»
- تصویربرداری هلیکوپتر مریخی نبوغ از صخرههای مریخی
- اولین مشاهده انفجار در یک ستاره کوتوله سفید
- رشد “گیاه” در خاک ماه
- سیاهچاله M87 هیولایی بسیار متفاوت
- ایجاد فوران عظیم خورشیدی توسط یک لکه خورشیدی "مخلوط"
- احتمال ورود میکروب های بیگانه به زمین همراه با سنگ های مریخی
- امکان سفر به مریخ تا سال 2029